TÌNH SỬ DƯƠNG KINH - sử thi của Ngô Quang Khoát

Tác giả Ngô Quang Khoát

Ngô Quang Khoát

Tình Sử Dương Kinh

  (Sự tích Làng Cổ Đế Vương-Trà Phương Công chúa.)

                        I

Một chiều về đất Cổ Trai (1)

Lạc vào cổ tích quê tôi một thời

Để vương triều Mạc lâu rồi

Vẫn còn vang mãi trong lời hát ru

Chuyện rằng từ những ngày xưa

Đăng Dung (2) đánh cá chèo đò bến sông

Vui con nước lớn nước ròng

Làm chim sải cánh vẫy vùng nước non

Đồ Sơn trâu hội (3) mùa sen

Non ngàn bãi bể đua chen cùng về

Cắm sào đò gửi chân đê

Đăng Dung vội quẩy hai bề (thống) (4) nước trong

Bể nhỏ gửi ở Lão Phong (5)

Lớn đến Lê xá (6) tặng ông quan nghè (7)

Phạm Gia Mô (8) quan nhà Lê

Khen Đăng Dung khoẻ nhất quê biển này

Nhận làm nô bộc * liền tay

Kinh kỳ đô hộ tháng ngày ruổi rong

II

Gặp ngày hội vật Trà Phương (9)

Mấy đô tài trổ oai phong hơn người

Dừng chân quán nước sừơn đồi

Đăng Dung ướm thử ngỏ lời xin đua

Lão hàng nước tưởng chuyện đùa

Nghĩ tài mấy bậc dám đua chốn này

"Rằng đô nổi tiễng xưa nay

Đã ai thắng được ở đây bao giờ."

Đăng Dung cúi lạy rồi thưa

"Trai tài gặp hội, mây mưa gặp rồng

Lão rằng: "Thôi hãy gắng công

Nếu thắng lão nhận làm chồng con ta!"

Sân đình dậy tiếng hò la

Mấy đô sát khí bước ra sầm sầm

Đăng Dung đĩnh đạc lặng thầm

Chưa tàn khắc đã tay cầm bảng son

  

Dân làng chưa ngớt lời khen

Nhìn ra Dung đã chân chen hội làng

Không màng thứ hạng bạc vàng

Thày trò lại vội đăng đàng đế đô

III

Một ngày ở chốn cung vua

Đăng Dung gánh kiệu nươc (10) qua sân rồng

Nhà vua vui mắt ghé trông

Hỏi: "Người đâu thể thần đồng sức trai?"

Phạm Gia Mô vội cúi tâu:

"Gia nô khanh tuyển hội trâu quê nhà!"

Lần lần tháng lận năm qua

Gia nô Dung vẫn phận là gia nô

Gặp năm mưa thuận gió hoà

Triều đình mở hội vua ra kén tài

Đăng Dug sức khoẻ tuyệt vời

Một mình thắng được mười người như không

Chức Đô lực sỹ vua phong

Tuyển làm vệ sỹ hầu trong cung đình

Nước non loạn lạc điêu linh

Vua sai dẹp bẩy loạn binh sứ Đoài (11)

Lửa gươm luyện trí anh tài

Đăng Dung đánh dẹp trong ngoài bình an

Được phong trấn thủ (12) Sơn nam (13)

Chức Tả đô đốc (14) vẻ  vang oai hùng

IV                   

Việc quân được buổi thung dung (15)

Chạnh lòng nhớ hội Trà Phương năm nào

Nhớ hàng nước đã ghé vào

Nhớ lời lão hứa kết trao duyên tình

Vội sai song mã (16) kiệu đinh (17)

Đón nàng thôn nữ về dinh tỏ lòng

Trà Phương từ mãn hội làng

Con lão hàng nước bẽ bàng trúc mai

Nhớ ngày hội mở đua tài

Lão đã hứa gả người trai qua đàng

Nàng là Vũ thị Ngọc Toàn (18)

Tuổi hoa đang độ nồng nàn quỳnh giao (19)

  

Hương xuân mơn mởn má đào

Bỗng thành e ấp lời trao thẹn thùng

Đau lòng thay đoá phù dung

Chưa khoe hết thắm đã dùng dằng qua

Sen tàn cúc mới nở hoa (20)

Chưa có đông lạnh sao mà xuân sang

Mỏi mòn chờ mở hội làng

Đón người trai ấy lại sang đua tài

Ngày dài tháng cứ dằng dai

Ngượng ngùg gương lược, biếng cài Hoa trâm

Lời vàng từ đó lặng câm

Rằu ràu khuôn ngọc héo bầm liễu hoa

Đường thôn một buổi sáng loà

Ngựa hồng, võng lụa Lọng hoa rộn ràng

Lệnh truyền: "Thôn nữ Ngọc Toàn

Kiệu hoa (21) Xin đó rước nàng về cung

Sánh duyên cùng Mạc Đăng Dung

Bạc vàng gửi lại tạ công sinh thành!"

Ông tơ bà nguyệt cao xanh

Duyên trời sắp đặt rành rành … phải chăng! 

Tỏ lòng đức độ minh anh

Vua phong công chúa kết thành liên gia (22)

V

C an khôn dâu bể can qua

Vương triều Lê hoá ra ma quỷ rồi

Đăng Dung  quân giỏi tướng tài

Phế vua lợn (23), quỷ (24).Lên ngai bệ rồng

Lập vương triều Mạc oai hùng

Mở trang Quốc sử lẫy lừng công lao

Gái Trà Hoàng hậu ngôi cao

Mẫu nghi thiên hạ làm nao nức lòng

Ở ngôi nặng mối thâm tình

Trích ban ruộng đất dân mình làm ăn

Ấy là lộc nước phúc dân

Trăm năm sau vẫn trong ngần tiếng thơm

Trai rài làng Cổ: đế vương

Gái ngoan công chúa Trà Phương (từ) bấy (đến) giờ)

Kết

Trong cơn khói lửa mịt mù

Sáu nhăm năm  với cõi bờ rồng tiên

Ra công đãi sỹ chiêu hiền (25)

Giao thương công nghệ mọi miền mở mang

Rạng danh máu đỏ da vàng

Tây đông nức tiếng bắc nam quy về

Hoá thân vào cõi hư vô

Không, không sắc sắc ảo mờ khói hương

Tôn thờ trong chốn Phật *(26) đường

Cửa Thiên Phúc Tự (27) Trà Phương nặng tình

Vần soay con tạo gập ghềnh

Chuyện tình vua Mạc vẫn truyền sử xanh

Nổi chìm qua mấy trăm năm

Mà câu chuyện cũ vẫn đằm trang thơ

.....Chuyện rằng từ thủa ngày xưa... /.

             Kiến Thụy tháng 8 2004

 ***

Chú thích:

 *1-Cổ Trai: Làng Cổ Trai thuộc xã Ngũ Đoan H Kiến Thụy TP Hải Phòng -Quê hương Mạc Đăng Dung là trung tâm Dương Kinh xưa.

 *2- Đăng Dung: Mạc Đăng Dung Người Lập lên vương triều Mạc Thế kỷ16.

 *3-Hội trâu: Lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn H P tổ chức vào 10 tháng 8 âm lịch.

 *4- Thống: cái bể đựng nước cổ đúc bằng xỉ vôi và nước đưòng, hình trụ, thể tích khoảng 1m3.

 *5- Lão Phong: làng thuộc xã Tân Phong h Kến Thụy.Hiện, nay vẫn còn cái thống nước ấy.

 *6- Lê Xá; Làng thuộc xã Tú Sơn h Kiến Thụy Xưa kia là một làng khoa bảng của Hải Phòng có 7 tiến sỹ nho học (chỉ sau làng Mộ Trạch Hải Dương).

 *7-  Nghè: một chức quan thời phong kiến.

 *8- Phạm Gia Mô: Người Làng Lê Xá là Quan Tể tướng của nhà Lê Sau Đã có công đưa Mạc Đăng Dung lên ngôi vua lập ra vương triều Mạc, Được nhà Mạc phong tước Hải Quốc công.

 *9- Trà Phương: làng thuộc xã Thụy Hương h Kiến Thụy   Tp /  H-P.

 *10- Kiệu nước: hình trụ bằng sành dung tích khoảng 1m3.

 *11- Sứ Đoài: Vùng Sơn Tây, Hoà Bình.

*12-  Trấn thủ: chúc quan đứng đầu 1 trấn.

*13- Sơn Nam; Vùng Nam Định Ninh Bình.

*14-   Tả đô dốc: Chức quan cai quản quân đội của 1 đạo tương đương 1 binh chủng.

*15- Thung dung ý nhàn rỗi.

*16- Song mã: Loại xe kéo bằng 2 ngựa.

*17- Kiệu Đinh: Loại kiệu sang trọng của nhà quan này xưa.

*18- Vũ Thị Ngọc Toàn; Sau được phong là Thái Hoàng Thái Hậu. Hiện được thờ ở Đền Hoà Liễu xã Thuận thiên và chùa làng Trà Phương.

*19- Guỳnh giao là 2 loài cây trồng liền nhau làm cây cảnh, thường được ví như tình yêu nam nữ.

*20- Thơ Nguyễn Du.

*21- Kiệu hoa: loại kiệu cho cô dâu ngồi về nhà chồng trong ngày cưới.

*22- Liên gia; ý nói 2 gia đình thân thiết.

Vua Lê phong cho Ngọc Toàn là Công chúa.

Để nhận Mạc Đăng Dung là Phò mã nhằn giữ Mạc Đăng Dung  phò tá trung thành.

*23- 24 Triều Đình nhà Lê suy đồi  Lê Uy Mục.

ham mê tửu sắc,  hoang dâm cực độ, nhân dân gọi là vua lợn . Vua Lê Tương Dực độc ác  vô độ , coi mạng người như cỏ rác ...nhân dân gọi là vua quỷ.                                                               
*25- Đãi sỹ chiêu hiền: ý nói đối đãi tốt với kẻ sỹ, coi trọng hiền tài. 65 năm ở Thăg Long nhà Mạc đã mở 22 khoa thi Đình, lấy đỗ 484 tiến sỹ trong đó có 13 trạng nguyên như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Nhữ ...

*26- - Khi nhà mạc thất bại nhân dân vùng Dương Kinh đã tạc tượng Mạc Đăng Dung, Vũ thị Ngọc Toàn, Mạc Đôn Nhượng đưa vào  thờ ở các chùa như thờ Phật.
*27-  - Thiên Phúc Tự là chùa làng Trà Phương hiện trong cung Phật còn thờ 2 pho tượng: Mạc Đăng Dung và Vũ thị Ngọc Toàn... /.

Ngô Quang Khoát

<nuidoisongda2015@gmail.com>