Ông Hoàng Thắng, quê Quảng Trị, hiện là hiệu trưởng một trường tư thục tại California, tham gia trang Văn Nghệ Quảng Trị bằng cách cho phép đăng lại bất cứ bài nào trên trang Web Giờ Học Đường của ông và đồng nghiệp. Mặc dù đây là những bài viết có tính chuyên môn về giáo dục tại Hoa Kỳ nhưng có rất nhiều điều hữu ích đáng cho phụ huynh và những người trong ngành giáo dục Việt Nam tìm hiểu. VNQT xin trân trọng giới thiệu.
READ MORE - Giáo Dục Cho Con Em Mình: Những Điều Cần Biết - Thầy Đồ Hoàng
Giáo Dục Cho Con Em Mình:
Những Điều Cần Biết
Kể từ năm 2012, nền giáo dục Mỹ đang qua những thay dổi lớn.
Các phụ huynh chắc cũng biết qua những thay đổi ở sách giáo khoa con em đem về.
Hiện giờ các học khu đã sử dụng những sách giáo khoa mới, mà chính những phụ
huynh có trình độ học vấn khá cao cũng cảm thấy bối rối khi nhìn vào những câu
hỏi hoàn toàn khác những câu hỏi trong những sách giáo khoa cũ.
Đây là giai đoạn thực nghiệm đang được đem ra bàn cãi trên
các diễn đàn công cộng, trên TV, đài phát thanh và cả trên youtube. Là nhà giáo
dục chuyên môn, chúng tôi thiết nghĩ cần nói với phụ huynh về đề tài này.
Các chương trình giáo dục mới được thể hiện là bắt nguồn từ
những thay đổi to lớn về khoa học. Những tiến bộ của khoa học đã đặt các nhà
giáo dục vào một phạm trù mới. Làm thế nào để học sinh sinh viên có thể vào đời
với một kiến thức thực tiển, không phải là một kiến thức kinh viện, mất thì giờ
và lãng phí tiền bạc. Nền giáo dục tiêu chuẩn chung Common Core là nhằm vào
điều ấy. Nếu quí vị phụ huynh đã nhận xét, riêng về mặt toán học, các chương
trình đã thay đổi, việc sắp xếp thứ tự học hỏi đã hoàn toàn khác. Nếu những bộ
sách giáo khoa ngày trước nặng về hình thức – in đẹp, hình vẽ, phụ lục – thì
ngày nay trong bộ sách giáo khoa mới mọi sự đã thay đổi, chỉ tập trung vào một
chuyên đề, là người học sinh phải nắm vững lý thuyết và thực hành. Các chương,
điều được thu gọn lại, và tập chú vào những lý thuyết căn bản, thay vì đi từng
chương theo thứ tự mà nền giáo dục cũ đã sắp xếp. Mặc dù học sinh và sinh viên
sẽ phải thích nghi với nền giáo dục mới, nói cho đúng là cách sắp xếp mới, là
phụ huynh chúng ta có thể có những đóng góp to lớn trong việc đào tạo con em
mình. Sau đây là những ý tưởng gợi ý để giúp quí vị.
Ở Hoa Kỳ, có câu ngạn ngữ nói rằng, trái tim của phụ huynh
nằm trong lớp học của con mình. Qủa đúng như vậy, chúng tôi, là phụ huynh, khi
các con còn nhỏ, chúng tôi vẫn luôn luôn tập trung tư tưởng của mình vào lớp
học của con, vào bạn bè của chúng, và nhất là cô thầy giáo của con. Nếu năm nào
con mình có cô thầy giáo giỏi, chúng tôi cũng rất mừng. Mặc dù vậy, chính phụ
huynh là người thầy cô đầu tiên và quan trọng nhất đối với con trẻ. Trẻ em sẽ
học hỏi nơi phụ huynh, những ước vọng, những kiến thức đầu đời để đi vào lớp
học là bắt nguồn từ phụ huynh. Việc giáo dục con em không ngừng nghỉ sau khi
con em đã vào trường, việc giáo dục từ phụ huynh vẫn tiếp diễn cho đến ngày
chúng khôn lớn. Là người Việt Nam chúng ta luôn luôn nhớ rằng, việc giáo dục
con em vẫn sẽ tiếp tục mặc dầu sau này chúng đã đứng tuổi.
Chính vì sự quan trọng của nền giáo dục trong cộng đồng và
xã hội mà chúng ta luôn luôn đặt nặng việc giáo dục của con em. Trong những lần
về thăm quê nhà, chúng tôi cảm động biết mấy khi thấy phụ huynh, cha hay mẹ,
đèo con sau xe gắn máy và chở con bất chấp nắng mưa đến trường. Ở Hoa Kỳ, là nơi chúng tôi cư ngụ, cũng đa phần phụ
huynh thắt lưng buộc bụng để các con có được một nền giáo dục tốt. Các em đi
học buổi chiều, cuối tuần, không những để trau dồi thêm những môn học chính mà
còn học thêm Việt Ngữ, võ thuật, âm nhạc, để mong trở thành một thành tố có
nhiều khả năng để đóng góp cho xã hội.
Tuy nhiên, việc giáo dục con em sẽ thiếu đi thành tố quan
trọng nhất đó là phụ huynh. Nếu phụ huynh đặt việc giáo dục con em thành ngôi
thứ hai, hay thứ ba , các em sẽ quan sát thấy và hành động tương tự như vậy.
Chúng ta luôn luôn duy trì và đặt nặng việc giáo dục nơi con em không sao
nhãng. Nếu chúng ta cho rằng bài làm ở nhà không quan trọng bằng điểm thi cử,
các em sẽ tập trung vào bài làm trong lớp hay thi cử mà sao nhãng bài làm ở
nhà. Nên nhớ, có ba thành tố quan trọng trong việc con em học hành tiến bộ: thi
cử, bài làm ở trường, bài làm ở nhà, đó là chưa kể những dự án (project) hay những
bài tham cứu (research papers) mà các em phải làm.
Mỗi buổi sáng, quí vị sẽ gọi con em tới trường sau một đêm
con em ngũ ngon lành, một bữa ăn sáng đầy đủ, và một thái độ lành mạnh về việc
đi học. Hãy đặt để niềm tin cho các em như giá trị của việc học hành cần mẫn,
một tinh thần trách nhiệm cao, bền chí cho đến khi đạt được thành công, dạy con
em tôn trọng những thẩm quyền hợp pháp (như hiệu trưởng, giáo viên, cố vấn giáo
dục…) Những đặc tính này sẽ giúp các em thành công trong học đường và cuộc sống.
Hãy đặt những tiêu chuẩn và giá trị nhất định để con em noi theo, miễn là những
yêu cầu đó không quá sức của các em.
Thường những học sinh giỏi đến từ những gia đình trong đó
cha và mẹ đều cố gắng tạo nên một môi trường lành mạnh cho con em. Những điều
này không cần đòi hỏi gia đình phải giàu có. Đọc sách hay chơi đùa cùng em, dẫn
em đi đây đi đó và giải thich cho em những cái hay cái đẹp trong thiên nhiên,
nơi bảo tàng viện… là những điều dễ làm và giúp các em có những nhận xét khách
quan đầu đời.
Sự thành công giáo dục đến từ việc dành thì giờ vào những
công việc thích đáng. Nếu một đứa trẻ dành nhiều thì giờ để chơi games, chúng
sẽ biết mọi ngõ ngách của kỹ thuật chơi games, nhưng nếu em dành thì giờ để học
toán và khoa học, em sẽ am hiểu và thành công trong học đường về những môn học
quan trọng này. Bằng chứng cho rằng nếu phụ huynh dành thì giờ gần gũi con, đọc
sách với con, giúp các con làm bài… thì đứa trẻ sẽ hấp thu những thói quen tốt
ấy và cải thiện rất nhiều việc học ở trường.
Phụ huynh cần biết con của mình đang làm gì, chơi với ai,
sách nào em đọc, phim nào em xem. Tìm hiểu về những bài học của con em, sự hoàn
tất bài làm, hay em đang chuẩn bị kỳ thi sắp đến.Và chính phụ huynh là người
phải theo dõi việc học con em ở trường, xem những bài làm nào các em cần hoàn
tất, và không bao giờ sao nhãng việc học hành của con em. Một khi con em không
làm tròn bổn phận của một học sinh đối với nhà trường thì thật khó mà đưa con
em trở lại con đường học hành chân chính.
Trường Học Dạy Gì?
Nếu là những trường học tốt, ở cấp độ tiểu học, các trường
tập chú vào những môn học căn bản: Sinh Ngữ (Anh Ngữ – nếu ở Bắc Mỹ), lịch sử,
địa dư, toán, khoa học, nghệ thuật và âm nhạc. Những trường học tốt luôn luôn
đặt nặng, chuyên chú vào những môn học căn bản này và không vì lý do nào mà bỏ
đi một môn học căn bản để thế vào một môn học phụ (elective) khác. Một trường
tiểu học tốt sẽ đặt nặng vấn đề đọc (reading), dạy cho học sinh hiểu được chữ
viết và bài viết. Đọc là trái tim và là trung tâm của nền giáo dục tiểu học.
Nếu một đứa trẻ đi đến trường mà không đọc lưu loát ở cấp lớp (level) của mình,
đứa trẻ đó sẽ gặp trở ngại lớn trong việc thành công ở học đường. Nếu một đứa
trẻ đi vào trung học mà không đọc được thông thạo, em sẽ thất bại trong việc
thành công ở những môn học khác.
Các trường tiểu học ở Mỹ hay bất cứ đâu, đều dạy con em
những kiến thức căn bản về sinh ngữ, khoa học, toán, sử địa. Trong chương trình
tiểu học, những kiến thức căn bản như hình học, số học căn bản, khoa học thường
thức …. đều được lồng vào từ mẫu giáo đến lớp sáu.
Để tóm lược bài viết hôm nay, chúng tôi xin gởi đến quí vị
phụ huynh một vài nguyên tắc giáo dục để giúp quí vi theo dõi và giúp đỡ con em
Việt Nam chúng ta.
1. Cha mẹ là những thầy giáo đầu tiên và quan trọng nhất đối
với con em. Quí vị càng hoạt động với con em chừng nào, các em càng có cơ hội
thành đạt tốt hơn chừng ấy.
2. Việc giáo dục con em không ngừng ở ngưỡng cửa mẫu giáo.
Nhiều phụ huynh khoán trắng việc học của con em cho giáo viên và nhà trường,
đây là một sai lầm nghiêm trọng. Giáo viên không thể nào làm việc tốt nếu không
có sự tham dự hợp tác của quí vị.
3. Những năm đầu tiên tạo nên nền tảng học vấn cho con em. Phải
cứng rắn để giúp con em từ những năm mới sinh ra đển khi vào trường. Một nền
giáo dục tốt từ mẫu giáo cho đến lớp tám sẽ giúp con em có đà tiến lên và không
bị thất bại khi vào trung học.
4. Nhiều trường học ở Mỹ (Việt Nam?) đã không đạt tiêu chuẩn
học vấn cao. Quí vị phải tìm hiểu và đòi hỏi nhà trường phải theo đúng tiêu
chuẩn học vấn của Bộ Giáo Dục đề ra. (Chúng tôi sẽ có một bài riêng về vấn đề
này).
5. Việc học hành đòi hỏi kỷ luật; kỷ luật đòi hỏi giá trị.
Nhiều lớp học đã bị những học sinh xấu quậy phá, nhiều học sinh đã không được
dạy dỗ về những đức tính thành công trong học đường.
6. Hãy theo cảm tính thông thường (common sense). Có nhiều phụ
huynh nghĩ rằng mình cần có học vấn cao, hay bằng cấp nhiều mới tìm hiểu được
nhà trường. Điều này sai lầm, chỉ cần nhìn vào số lượng bài vở con mình làm;
việc phê chuẩn, và sự quan tâm của cô thầy là đủ hiểu phẩm chất giáo dục của
nhà trường. Quí vị cần nói chuyện với cô thầy, nói chuyện với các phụ huynh
khác. Hãy tin ở giác quan thứ sáu của mình.
7. Chương trình học là quan trọng. Những gi con em học hành sẽ
quyết định mức độ thu nhận của con em. Nhiều nhà trường không nói rõ con em học
gì, bài học nào, quan điểm nào… mà con em phải học. Họ mù mờ trong chương trình
và phương pháp sư phạm. Có những bất
quân bình về số lượng chương trình học giữa những trường tiểu và trung học đệ
nhất cấp (cơ sở) tại Mỹ.
8. Máy truyền hình không phải là bạn thân của giáo dục. Ở trong
nhiều gia đình, TV trở thành một cản trở lớn nhất trong việc giáo dục con em.
Nhiều nhà giáo dục nổi tiếng đề nghị rằng quí vị phụ huynh hãy tắt tivi từ Chủ
Nhật đến Thứ Sáu trong những tuần lễ con em đi học.
9. Việc giáo dục có thể được cải thiện bởi quí vị. Là những phụ
huynh đóng thuế để giúp các trường công tồn tại, tiếng nói của quí vị rất đáng
kể trong việc yêu cầu học khu hay trường công thay đổi những phần giáo dục mà
quí vị thấy là tiêu cực.
10. Nhắm đến những
tiêu chuẩn cao cho con em. Không có trường ốc nào, phụ huynh hay con trẻ là
hoàn hảo, nhưng chúng ta có thể đạt đến điều tốt nhất cho con em nếu chúng ta
hợp tác với nhau.
Trên đây là những thu nhặt từ những sách vỡ, bài viết,
thuyết trình của những nhà giáo dục danh
tiếng, chúng tôi chỉ làm bổn phận sắp xếp và gởi đến quí vị phụ huynh Việt Nam
thân thương của chúng tôi, ở tại quê nhà hay bất cứ quê hương tạm dừng nào.
Thầy Đồ Hoàng - San Jose
